سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آرشیدا

مسجدجامع نطنز

 

در کنار درختان سر به فلک کشیده و کهنسال شهر تاریخی نطنز، مناره و مسجد جامع این شهر خود نمایی می کنند. مسجد جامع نطنز که برخی به آن مسجد جمعه نیز می گویند مجموعه ای از چند بنای تاریخی شامل خود مسجد، خانقاه، مقبره شیخ عبدالصمد و یک مناره 37 متری می باشد  .


مقبره شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی

شیخ نورالدین عبدالصمد اصفهانی نطنزی از مشایخ و اقطاب صوفیه در قرن هفتم هجری است. وی اصفهانی الاصل و مقیم نطنز بود و از مریدان و شاگردان شیخ نجیب الدین علی بن بُزغُش شیرازی (وفات سال 678) بود. بسیاری از علما و عرفای قرن هشتم هجری از شاگردان و تربیت یافتگان شیخ عبدالصمد بوده اند که از جمله آن‌ها می‌توان به شیخ نجم‌الدین محمود اصفهانی، کمال الدین عبدالرزاق کاشانی و عزالدین محمود کاشانی، اشاره کرد. جامی از وی به عنوان عالمی که به علوم ظاهری و باطنی تسلط داشته، یاد کرده است.

مقبره شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی

براساس لوحه‌ ای در مقبره شیخ عبدالصمد، ساخت این مقبره به اسماعیل بنای اصفهانی نسبت داده شده‌ است. مقبره یا آرمگاه شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی دارای گنبدی هشت ضلعی و مخروطی شکل دو جداره بوده که جداره بیرونی آن از آجر و کاشی‌های فیروزه‌ای ساخته شده است و جدار داخل آن مقرنس کاری گچی فوق‌العاده بی نظیری دارد. هنگامی که از مرکز بقعه به مقرنس کاری زیر گنبد نگاه کنید طرح گلی دیده می‌‌شود که گلبرگ‌های آن به سمت پایین باز شده و در کف گنبد کتیبه ای به صورت گچ بری برجسته به خط ثلث بر روی زمینه گل و بوته حکاکی شده است.

برای خواندن ادامه مقاله و آشنایی بیشتر با بناهای تاریخی و مناطق گردشگری شهر نطنز با هتل قصرجهان همراه شوید.

 


معرفی خالدآباد نطنز

 

شهر خالد آباد در 25 کیلو متری شمال شهر ستان نطنز در مجاورت شهر بادرود  و در حاشیة کویر و سیاه‌کوه قرار دارد خالدآباد بعلت قرار گرفتن در ناحیة کویری از تابستانهای گرم و خشک و زمستانهایی سرد و سخت برخوردار است این شهر همچنین در فاصلة 25 کیلومتری از رشته کوه کرکس (مرکز شهرستان) قرار گرفته بطوریکه ساکنین آن براحتی می‌توانند در مدت زمان اندکی خود را از آب و هوای گرم و خشک کویری به آب و هوای خنک کوهستانی برسانند0

مسجد ورگموئه

خا لدآباد مثل همه آبادی‌های کنار کویر از هویت و فر هنگ نیاکان سرشار است خالدآباد را به خالد بن ولید نسبت میدهند اما نباید این قول محکم باشد چون این شهر دارای پیشینه تاریخی است و تپه‌های باستانی این دیار که هنوز حفاری نگردیده‌اند در دل خود تمدنی برابر با سیلک کاشان دارد و عمر آن را بیش از شش هزار سال گمان زده‌اند. سند معتبری می گوید کلمه خالدآباد از خلد آباد یعنی سرسبزی و خرمی گرفته شده است و ذهنیت زیبای تشبیه سازی که در سراسر ایران زمین پراکنده است باید موجب اتلاق این نام شده باشد.

کلمة «خالدآباد» یا «خلدآباد» یا « خلدبرین» از سرسبزی ، خرمی گرفته شده است که بعدها در چرخش کلامی به «خالدآباد» تغییر کرده است. وجود دو قنات کهنسال «جنت‌آباد» و «خلدآباد» که از پرآب‌ترین قناتهای کویری هستند دلیل بر این مدعاست و حتی در تذکرة امامزادگان آقاعلی عباس و شاهزاده محمد که در سال 1348 هجری قمری توسط محمدجعفر بیدگلی فرزند ملامحمدباقر بیدگلی که از روی نسخة اصلی کتابت نموده اشاره دارد بر اینکه : امام حسن عسگری(ع) پس از مراجعت از طوس در مزرعة خالدآباد توطن فرمودند آنحضرت تنخواهی به والی خالدآباد (وزیر ابراهیم یا خواجه ابراهیم) داده که برای امامزادگان قناتی احداث نمایند و تولیت امامزادگان را به خواجه ابراهیم سپردند.

از آثار و ابنیه تاریخی این شهر می‌توان از مسجد بیرین (دوره ایلخانی) بقعه باباحاجی (عهد صفوی) حمام خرنیه‌ای (دوره قاجار) منزل آقا گل (دوره قاجار)قلعه کریم آباد (دوره قاجار ) منزل صو لتی و سعیدی (دوره معاصر) نام برد0

 

منبع: هتل قصرجهان


گنبدباز نطنز

در جنوب غربی شهر نطنز بر فراز یکی از کوه‌های رشته کوه کرکس ، گنبدی قرار دارد که از دور به شکل بنایی کوچک، به نظر می‌رسد و به گنبد باز معروف است. این ساختمان گوهری است در گنجینة هنر معماری ایران زمین که متأسفانه تاکنون ناشناخته مانده است و باید مورد توجه کافی قرار گیرد و نسبت به تعمیر و نگهداری آن، اقدام سریعی انجام گردد. طراحی این بنا، از نظر محاسبات فنی بسیار ماهرانه و از نظر تزئینات، بی‌نهایت زیبا است.

گنبدبازنطنز

گنبد باز شهر نطنز بر تختگاه دایره مانندی از سنگ لاشه با قطر تقریبی 5/10 متر و بلندی 8/0 تا 3 متر بر فراز کوهی که بلندی آن از اراضی اطراف، حدود 2000 متر است، به صورت هشت ضلعی بنا گردیده است. لبه پرتگاه آن تا جرزهای گنبد، حدود یک متر فاصله دارد. این بنا از آجر و ملاط گچ ساخته شده است. ابعاد هریک از اضلاع هشت ضلعی آن 34/3 و قطر پی آن 80/1 متر است.

در گوشة شمال غربی آن، پلکانی با 11 پله مارپیچ به طرف سقف وجود دارد. در سقف محوطه داخلی گنبد، دریچه مدوری وجود دارد که از آن، نمای داخلی ساقه و پوشش خارجی گنبد و دیوارک‌های پشت ساقه گنبد به خوبی نمایان است.

اجرای این بنای ظریف با ابعاد کاملاً موزون و مناسب، آن هم در یک محوطة بسیار محدود، به رغم راهی بسیار مشکل، به راستی یکی از عجایب هنری است. شگفت آن که برای این ساختمان هشت ضلعی که قطر دایره محیطی آن 9 متر است، حتی محوطه همواری در اختیار نبوده و تعدادی از پایه‌ها بر روی قطعه سنگ‌های پایین‌تر به طوری بنا شده که عبور در اطراف آن، عملاً امکان‌پذیر نیست.

در سال 1374 شمسی، به همت مسئولین میراث فرهنگی اصفهان، کف گنبد تعمیر شد و بقیة بنا نیز نیازمند تعمیرات و مرمت اساسی است.

 

منبع: هتل قصرجهان

 


قلعه قدیمی و زیبای طرق رود

شهر طرق‌رود، تقریبا در مرکز ایران، در 35کیلومتری شهر نطنز و 90کیلومتری شمال اصفهان و در نزدیکی قلّه کرکس قرار دارد. این شهر کوهپایه‌ای، دارای آثار باستانی، تاریخی و دیدنی فراوانی می باشد که برای نمونه می‌توان از قلعه خشتی طرق رود که مربوط به دوره اشکانی با بیش از 2200سال قدمت می باشد نام برد.

 طرق‌رود دارای روستاهای زیادی است که نیه، مزده، طار، کشه، آبکشه، ورگوران، یحیی آباد، باغستان پایین و باغستان بالا، از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شوند. علامه ذکریای قزوینی درکتاب «آثارالبلاد واخبار العباد» درمورد طرق می‌نویسد    : (درقرن هفتم هجری قمری)، طرق شهری نزدیک اصفهان است و اهالی آن دستی فراخ در ساخت ظروفی از عاج و آبنوس دارندکه مردم شهرهای دیگر، توانایی ساخت آنها را ندارند. در داخل و اطراف این شهر، معادن متعدد سنگ تراورتن قرار دارد و گویش مردم این دیار «طرقی» است که از زمان باستانی باقی مانده و شاخه‌ای از زبان راجی تلقی می‌شود. از بزرگان طرق یا طرق‌رود می‌توان از احمدبن ثابت بن محمد طرقی(فقیه،  نویسنده و خطاط) نام برد که متوفی به سال 520هجری قمری است، شیخ تاج الدین طرقی(عالم، ادیب و شاعر ظریف گوی قرن ششم) و سلطان بابا احمد طرقی(عارف) هم از اهالی طرق بوده‌اند.

در این مقاله به معرفی کوتاهی از قلعه طرق رود می پردازیم.


قلعه  طرق رود بر روی تپه ای سنگی بنا گردیده است و دیواری ضخیم دارد که از سنگ لاشه ساخته شده و فقط در اطراف در ورودی آن کمی آجر به کار رفته است.

قلعه از کوچه شرقی و غربی طویلی به طول تقریبی 40 متر ساخته شده است و گویا به هنگام ایجاد آبادی اولیه طرق‌رود، از ساختمان‌های قلعه و راهرو آن به عنوان الگو استفاده نموده‌اند.
این راهرو که از سنگ لاشه و خشت و گل بنا شده است در بسیاری از قسمت‌ها سرپوشیده است و در اواسط آن‌‌ها پلکان‌های طبقه بالا قرار دارد. 
تقریبا در اوایل راهرو اصلی محوطه سربازی است که به منزله میدان کوچکی که چاه آب قلعه در گوشه آن به چشم می‌خورد این چاه از طریق تونل به قنات بزرگ طرق راه داشته و آب مورد نیاز از این راه تامین می‌شده است.
قلعه دارای 440 اتاق بوده است که این اتاق‌ها همگی از خشت و گل و تیر چوبی بنا شده که بیشتر آن‌ها به مرور زمان خراب شده است.
درب قلعه از سنگ یک پارچه با روزنه‌ای در بالای آن ساخته شده که در زمان حمله از طریق آن بر سر دشمنان آتش ریخته می‌شده است.   
محل زندگی قلعه‌بان در طبقه فوقانی قلعه و محل تهیه آتش‌های مورد نیاز جهت دفع حمله دشمنان بوده است    .
قلعه هم‌چنین دارای دو برج دیده‌بانی بوده که تفنگ‌چیان در این مکان با استفاده از میدان دید بسیار گسترده، از قلعه مراقبت می کرده اند.

 

منبع: هتل قصرجهان

 

 


محله تاریخی افوشته

 

در جنوب شرق شهرستان نطنز، محله‌ افوشته وجود دارد که دارای آثار تاریخی منحصر به فرد، متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی در کنار یکدیگر می‌باشد، که باعث خلق شگفتی در دنیای تاریخ شده است. این محله در فاصله 1.5 کیلومتری از هتل قصرجهان     نطنز واقع شده است    .

در این مقاله چند مورد از آثار تاریخی افوشته را معرفی می کنیم.

 حمام تاریخی افوشته 

حمام افوشته در جنوب غرب ساختمان خانقاه در محله افوشته قرار دارد. ساخت این حمام به  قرن 9 هجری برمی گردد و توسط سید واقف ساخته شده است.

 این حمام در سطحی پایین ‌تر از کوچه قرار دارد و با پاگردی قبل از ورودی و پله،‌ به هشتی کوچکی وارد می شود که سنگ نوشته ‌ای به دیوار مقابل در ورودی آن نصب شده است  . صفه ‌های رواق جنوب غربی حدود 50 سانتی متر از کف رواق بالاتر قرار داشته و در وسط هر 3 رواق، حوض آب کم عمقی با دیواره و فواره سنگی دیده می شود.

حوض میانی به صورت کثیرالاضلاع هشت ضلعی و دو حوض دیگر به صورت شش ضلعی است. سقف همه قسمت‌ های حمام از نوع طاق ضربی گنبد دار بوده که بلندتر از سطح کوچه قرار گرفته است. در سه جبهه رختکن شمال شرقی آن سه شاه نشین یا صفه به ارتفاع پنج سانتی متر از کف رواق قرار دارد که صفه شمال شرقی به صورت محرابی پنج ضلعی است. حمام افوشته با شماره 1695در سال 1364 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام تاریخی افوشته

خانقاه

خانقاه افوشته خانه ‌ای است که سید واقف در سال 849 هجری قمری برای سکونت خویش احداث کرده بود . در زمان وقف دارایی خود، در سال 857 هجری قمری آنرا نیز در دایره شمول وقف قرار داد و آن راخانقاه حسینی نامید که بعد از آن با این نام مشهور شد.

 قسمت‌های مختلف این بنا شامل سردر( جلوخان)، در خانقاه و حیاط خانقاه می باشد که جلوخان که به سردر خانقاه مشهور است و عرض دهنه 4.7 متر با 2 سکو به عرض 68 و بلندی 70 سانتی متر در طرفین راهروی ورودی آن است. سقف این سردر بسیار بلند و از نوع طاق ضربی آجری با تزئینات مقرنس گچی بوده و 3 طرف داخلی آن از کاشی ‌های معرق با نقوش گوناگون پوشیده شده است

.

برای آشنایی با دیگر آثار تاریخی افوشته به مقاله محله تاریخی افوشته نطنز مراجعه کنید.